Geodezja i Kartografia na świecie

Krótka historia geodezji i kartografii

Geodezja jest to nauka zajmująca się pomiarami i tworzeniem map powierzchni Ziemi oraz ich współczesnymi zmianami w czasie. Zaliczana do nauk ścisłych. Nazwa wprowadzona została przez Arystotelesa, pochodzi z języka greckiego: geo – Ziemia, daiso – będę dzielił.

Kartografia to dziedzina nauki o mapach (o atlasach, globusach, modelach plastycznych – mapach plastycznych itp.), metodach ich sporządzania i użytkowania; jak również dziedzina działalności organizacyjnej i usługowej, związanej z opracowywaniem, reprodukcją i rozpowszechnianiem map.

Kalendarium:

  • Jedna z najstarszych map została znaleziona w wykopaliskach ruin miasta Ga-Sur w Mezopotamii i jest datowana na około 2400 –2200 lat p.n.e.;
  • Już w starożytnym Egipcie istniał podręcznik podający zasady miernictwa;
  • Pierwszym napisanym po polsku dziełem z zakresu geodezji jest książka Stanisława Grzebskiego "Geometryja, to jest miernicka nauka", wydana w Krakowie w 1566 roku;
  • W XVII wieku na Akademii Krakowskiej utworzono katedrę geodezji. Jej absolwenci nosili tytuł geometry królewskiego. W tym samym czasie wynaleziono wiele przyrządów mierniczych - lunetę, podziałkę transwersalną;
  • Pierwszą drukowaną mapą z nazwą Polonia i Lithuania oraz Russia jest mapa Europy Środkowej kardynała Mikołaja z Kuzy (1401–1464);
  • W 1570 roku w Antwerpii powstał Theatrum Orbis Terrarum autorstwa Abrahama Orteliusa, prekursor współczesnego atlasu świata;
  • Wiek XIX to okres szybkiego rozwoju nauki i techniki. W zakresie kartografii wprowadzono i zastosowano techniki: staloryt, litografia, a także wytrzymały drzeworyt sztorcowy lub inaczej reprodukcyjny;
  • W 1925 roku uchwalono ustawę o mierniczych przysięgłych. Mierniczy przysięgły był wyłącznym wykonawcą wszelkich prac pomiarowych, które nie były zastrzeżone dla służb państwowych. Plan czy mapa opatrzone pieczęcią mierniczego były dokumentem urzędowym;
  • W okresie międzywojennym dokonano regulacji przepisów pomiarowych, na potrzeby ewidencji dróg i budynków na szeroką skalę zastosowano zdjęcia lotnicze;
  • Po wojnie utworzono Główny Urząd Pomiarów Kraju. Był to centralny urząd koordynujący pracę geodetów;
  • Wiek XXI to rozwój kartografii komputerowej.

Opcje strony

do góry